Hukuk sistemimizde kural olarak avukatla temsil zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu nedenle bazı vatandaşlar bazı ceza davalarında avukatı olmaksızın hukuki işlem gerçekleştirmektedirler. Bunun sonucunda sanık veya şüpheli kişi, davanın seyrini değiştirebilecek ince detayları kaçırır ve eksik hukuk bilgisi yüzünden telafisi mümkün olmayan hak ve menfaat kayıpları yaşayabilir. Buna benzer bir çok hak kayıpları ile karşılaşan kişiler,sonra çare olarak avukata danışmaktadır. Ancak ceza davalarının başından sonuna kadar avukat ile temsil edilmesi, kişilerin hak kayıplarının önüne geçmekte aynı zamanda yargılamanın seyrini kendi lehe çevirmektedir.
Aynı zamanda ceza davasında şüpheli veya sanığın savunmasını yapan avukata müdafi denir. Ceza Hukuku davasında zorunlu ve ihtiyari müdafilik vardır.
Avukat her aşamada olduğu gibi soruşturma aşamasında önemli rol oynar. İfade vermeden önce talep edilen avukat ile yapılan ifade ve sorgu, şüpheliyi bir çok hak ve menfaat kaybından korur. Avukat ile şüheli kimsenin olmadığı ve dinlenilmeyen bir oda da özel olarak görüşür ve olay hakkında bilgi edinir. Avukat aynı zamanda şüphelinin hangi suçtan arandığını,delillerin neler olduğunu öğrenir. Şüphelinin ifadeyi doğru vermesini sağlar. İfade sırasında veya öncesinde şüpheliye karşı yapılan kötü davranış,işkence,yorma,aldatma,tehdit vb. şeylerin olmasını engeller. Avukat öngürdüğü suç ve cezayı şüpheliye aktarır.
. Avukat, soruşturma evresinde herhangi bir hukuka aykırılık varsa gereğini yapar ve şüphelinin aleyhine olabilecek durumları önler.