TEDBİR NAFAKASI NEDİR ?
Tedbir Nafakası: TMK 167 ve197 maddelerinde geçen tedbir nafakası, boşanma süreci içerisinde boşanma davası açılmadan önce, boşanma davası devam ederken veya boşanma davası sonuçlandıktan sonra ilgili mahkemeye yapılacak bir talep ile veya mahkemenin yargılama sırasında re’sen gözetmek şekliyle karar vererek çocuğa (18 yaşını doldurmamış aile bireyi) veya eşe uyguladığı nafaka türüne denir. Bu tür nafaka geçici nitelikte olup daha sonra kaldırılır.
Boşanma davası açılmadan önce eşlerden birisi, ayrı yaşamada haklı olduğunu ispatlayabilmesi üzerine bu nafakayı talep edebilir. Talep eden eş haklı sebebe dayanarak ortak konutu terk etmiş olabileceği gibi, (eşin şiddet uygulaması, eşlik görevlerini yerine getirmiyor olması, uyuşturucu bağımlısı olması, aldatmış ve hala aldatıyor olması, vb.) diğer eşin haklı bir sebep olmadan birlikte yaşama iradesi göstermemesi (aile konutunun terk edilmesi vs.) gibi nedenler haklı sebeplerdir. Nafaka talep eden eş ,ayrı yaşamada haklı olduğunu her türlü delil ile ispat edebilir.
TMK m. 197/2 “Birlikte yaşamaya ara verilmesi haklı bir sebebe dayanıyorsa hâkim, eşlerden birinin istemi üzerine birinin diğerine yapacağı parasal katkıya, konut ve ev eşyasından yararlanmaya ve eşlerin mallarının yönetimine ilişkin önlemleri alır. “ Bu maddede belirtilen şekilde talep edilecek tedbir nafakası bağımsız bir dava şeklinde, eşlerden birisinin yerleşim yerindeki aile mahkemesinde açılabilir (TMK m.201). Talep eden eşin yanında ergin olmayan çocukları da kalıyorsa bu çocuklar için de tedbir nafakası talep edebilir.
Aynı koşullar boşanma davası açıldığında da mevcut ise burada talep edilebilir. Burada hakim eşe, çocuğa veya her ikisi için de tedbir nafakası kararı verebilir. Tekrar hatırlatalım ki bu nafaka geçici bir tedbirdir. Dava sonunda veya maddi durumlar değiştiğinde bu nafaka kaldırılacaktır. Nafaka kararı verildikten sonra nafaka miktarı hayatın olağan akışı içerisinde oluşan durumlara göre azaltılabilir veya artırılabilir. Bu durumu hakim re’sen gözetir bunun dışında taraflar da talep edebilir.
Boşanma davasında hükmedilen tedbir nafakası, boşanma davasında verilen karar kesinleşene kadar devam eder. Boşanma davası süresince şartların değişmesi durumunda taraflardan birinin talebi ile hakim nafaka miktarında değişiklik yapabilir. Boşanma davası kesinleştikten sonra tedbir nafakası ya tamamen kalkar ya da yoksulluk ve iştirak nafakası şeklinde devam eder.
Tedbir nafakası miktarını hakim takdirindedir. Tedbir nafakasının yetersiz geldiği taktirde uyarlama davası açılabilir. Uyarlama davası ile nafakada arttırım söz konusu olabilir.
Tedbir nafakası kararı verilmesini takiben tahsili için icra takibi yapılabilir. Bu takibe itiraz mümkündür. İcra takibine itiraz edilmesi halinde itirazın kaldırılması yoluna gidilerek icra hukuk mahkemesinde dava açılabilir. Her ne kadar tedbir kararı ilam niteliğinde olmasa da İ.İ.K. md 68’de belirtilmiş belgelerden sayılması nedeniyle itirazın kaldırılması davası açılabilir.