İş Kazaları ve İşçinin Hakları

İş Kazaları: Kanuni Düzenlemeler, İşçi Hakları ve İşverenin Sorumlulukları
Av. Burak Gençyürek – İzmir İş Kazası Avukatı

İş kazaları, çalışma hayatında sıklıkla karşılaşılan ve çalışanların sağlıklarını, yaşam kalitelerini etkileyebilecek ciddi olaylardır. Türkiye’de iş kazalarının yasal düzenlemeleri, işçinin hakları ve işverenin sorumlulukları oldukça detaylı bir biçimde kanunlarla güvence altına alınmıştır. İş kazası hukuku, hem işverenlerin yükümlülüklerini hem de işçilerin haklarını açık bir şekilde ortaya koyar. Bu yazıda, Türkiye’de iş kazalarıyla ilgili yasal düzenlemelere, işverenin sorumluluklarına, iş kazalarının sonuçlarına ve tazminat süreçlerine dair ayrıntılı bilgilere yer vereceğiz.

İş Kazası Nedir?

5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13. maddesi, iş kazasının ne olduğu konusunda açık bir tanım yapmaktadır. Bu maddeye göre iş kazası, sigortalı çalışanın:

• İşyerinde bulunduğu sırada,
• İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle,
• Sigortalının görevli olarak işyeri dışına gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
• Emziren kadın sigortalının iş mevzuatına uygun şekilde çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
• İşverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında meydana gelen olaylardır.

Bu tanım, iş kazalarının geniş bir yelpazede değerlendirildiğini göstermektedir. İşçinin işini yaparken, işyeri dışında ya da işverenin sağladığı ulaşım sırasında bile kaza geçirmesi durumunda olay iş kazası olarak kabul edilir ve işçinin Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından belirlenen hakları devreye girer.

İşverenin Yükümlülükleri – 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, işverenin iş yerinde çalışanların sağlığını ve güvenliğini koruma yükümlülüğünü düzenler. Bu kanun, işverenlere geniş bir sorumluluk yüklemekte ve alınması gereken tedbirleri detaylı bir şekilde belirlemektedir. Kanunun öne çıkan maddeleri şunlardır:

• Madde 4 – İşverenin Genel Yükümlülüğü: İşveren, çalışanlarının işle ilgili sağlık ve güvenliklerini sağlamakla yükümlüdür. İşveren, bu yükümlülük kapsamında risk değerlendirmesi yapmak, iş güvenliği tedbirlerini almak ve çalışanlarını iş sağlığı ve güvenliği konularında bilgilendirmek zorundadır.

• Madde 10 – Risk Değerlendirmesi: İşveren, iş yerinde mevcut veya dışarıdan gelebilecek tehlikeleri belirleyerek risk değerlendirmesi yapmalı ve bu tehlikeleri en aza indirmek için gerekli önlemleri almalıdır. Risk değerlendirmesi, iş kazalarını önlemek için atılması gereken ilk adımdır.

• Madde 11 – Acil Durum Planları: İş yerinde meydana gelebilecek yangın, patlama veya diğer acil durumlar için işveren, çalışanlarını bilgilendiren ve yönlendiren acil durum planları hazırlamakla yükümlüdür.

• Madde 14 – İş Kazası ve Meslek Hastalığının Bildirilmesi: İşveren, iş kazası meydana geldiğinde durumu en geç 3 iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirmek zorundadır. Bu bildirimin yapılmaması halinde işveren idari para cezası ile karşı karşıya kalabilir. Ayrıca iş kazasıyla ilgili iç soruşturmaların yapılması ve iş yerinde gerekli güvenlik tedbirlerinin alınması işverenin sorumluluğundadır.

İşverenin bu yükümlülükleri yerine getirmemesi durumunda, hem idari hem de cezai sorumlulukları doğar. İş yerinde gerekli güvenlik önlemlerinin alınmaması, işçilerin hayatını tehlikeye atmakla kalmaz, aynı zamanda işverenin ciddi hukuki yaptırımlarla karşılaşmasına neden olabilir.

İş Kazasında İşçinin Hakları

İş kazası geçiren işçinin, çeşitli hakları bulunmaktadır. Bunlar arasında iş göremezlik ödeneği, sürekli iş göremezlik geliri, sağlık yardımları ve tazminat talepleri yer alır. İş kazası sonucunda işçinin talep edebileceği haklar şu şekildedir:

• Geçici İş Göremezlik Ödeneği: İş kazası nedeniyle geçici olarak çalışamaz hale gelen işçiye, iş göremezlik süresi boyunca SGK tarafından ödenen paradır. Bu ödenek, iş kazasının gerçekleştiği tarihten itibaren SGK’ya bildirilen süre boyunca işçiye ödenir.

• Sürekli İş Göremezlik Geliri: İş kazası sonucunda işçinin kalıcı olarak çalışamaz duruma gelmesi halinde, SGK tarafından işçiye sürekli iş göremezlik geliri bağlanır. Bu gelir, işçinin meslekte kazanma gücünün %10 ve daha fazlasını kaybetmesi durumunda bağlanır.

• Sağlık Yardımları: İş kazası sonucunda sağlık hizmeti almak zorunda kalan işçiye, SGK tarafından ücretsiz sağlık hizmeti sağlanır. Tedavi masrafları SGK tarafından karşılanır.

• Maddi ve Manevi Tazminat Talepleri: İş kazası sonucunda işçinin uğradığı maddi ve manevi zararlar, işverenden tazminat olarak talep edilebilir. Türk Borçlar Kanunu'nun 417. maddesi ve 4857 sayılı İş Kanunu'nun 77. maddesi, işvereni işçilerin güvenliğini sağlama ve gerekli önlemleri alma konusunda yükümlü kılar. İşverenin bu yükümlülükleri ihmal etmesi halinde işçi, maddi ve manevi tazminat talebinde bulunabilir.

İzmir’de İş Kazası Davaları – Av. Burak Gençyürek

İş kazası sonucu hukuki süreçlerin profesyonel bir avukat tarafından yürütülmesi, işçilerin haklarını tam anlamıyla koruma altına alabilmeleri için büyük önem taşır. İzmir’de iş kazası davaları konusunda uzman olan Av. Burak Gençyürek, müvekkillerine iş kazaları sonucunda ortaya çıkan maddi ve manevi tazminat taleplerinde hukuki destek sunmaktadır. İş kazalarının sonuçları hem işçi hem de işveren açısından ciddi hukuki sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle, İzmir’de iş kazası hukuku konusunda uzman bir avukatla çalışmak, dava sürecinde başarılı sonuçlar elde edilmesine katkı sağlar.

Sonuç

İş kazaları, çalışanların sağlığını ve yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir ve işverenin iş güvenliği tedbirlerini almasını gerektirir. Av. Burak Gençyürek, İzmir’de iş kazaları ve iş hukuku alanında uzman bir avukat olarak, müvekkillerine kapsamlı hukuki danışmanlık ve dava hizmetleri sunmaktadır. İş kazası sonucunda maddi ve manevi tazminat talepleriniz için profesyonel bir destek almak, haklarınızı tam anlamıyla korumanıza yardımcı olacaktır.