İcra Hukukunda Ödeme Emri ve Ödeme Emrine İtiraz

                                                                                                                                              İCRA HUKUKU

                                                                                                       İLAMSIZ İCRALARDA ÖDEME EMRİ VE ÖDEME EMRİNE İTİRAZ

    Ödeme emri, icra dairesinin, takip talebinde borçlu olarak gözüken kişiye gönderdiği ve eğer borçluysa borcunu ödemesini, borçlu değilse itiraz etmesini ihtar eden işlemdir. Ödeme emri.borçluya karşı yapılan ilk icra takip işlemidir.

Ödeme Emrinin İçeriği :

   Ödeme emrinde bulunması gereken kayıtlar İİY m.60/2 'de belirtilmiştir. Kısaca ;

-Takip talebindeki kayıtlar (Alacaklının kimliği ve adresi; borçlunun kimliği ve adresi; alacak tutarı;senet,senet yoksa borcun nedeni;takip yollarından hangsinin seçildiği,imza)

-Borcun ve masraflarının yedi gün içinde icra dairesine ait ödeme emrinde yazılı olan bankaya hesabına ödenmesi,borç teminat verilmesi yükülülüğü ise teminatın bu süre içinde gösterilmesi.

-Takibin dayandığı senet altındaki imza kendisine ait değilse yine bu yedi gün içinde bunun ve ayrıca açıkça bildirilmesi;aksi senedin kendisinden sadır sayılacağı, senet altındaki imzayı reddettiği taktirde icra mahkemesi önünde yapılacak duruşmada hazır bulunması,buna uymazsa itirazın geçici olarak kaldırılmasına karar verileceği,borcun tamamına veya bir kısmna ya da alacaklının takibat icrası hakkına dair bir itirazı varsa bunu da aynı süre içinde beyan etmesi

-İcra müdürünün mühür ve imzası.

Ödeme emri borçlunun eline ulaştıktan sonra, borçlunun yapabileceği iki şey mevcuttur;

  1-Borçlu,ödeme emrinin kendisine tebliğinden itibaren yedi gün içinde itiraz etmezse ödeme emri,dolayısıyla takip kesinleşir. İtiraz etmeyen borçlu iki biçimde davranabilir. Ya borçlu borcun tamamını öder ve takip sona erer.

  2- Borçlu ödeme emrine,süresi içerisinde itiraz ederse takip kendiliğinden durur. Takibin durması için borçlunun başka bir işlem yapmasına gerek yoktur.

Ödeme Emrine İtiraz :

   Geçerli bir itiraz için aşağıdaki koşulların bulunması gerekmektedir;

  1-Ödeme emrinin tebliğ edilmesi

  2-İtiraz iradesi(Örn. itiraz ediyorum,borcum yoktur, borç bana ait değildir. vb.)

  3-İtiraz Ehliyeti

  4-Süreye uyulması (Ödeme emrinden itibaren 7 gün içerisinde itiraz edilmelidir.)

  5-Adres bildirme

Bu şartlar gerçekleştikten sonra ödeme emrine uygun bir şekilde itiraz edilebilir. Peki ödeme emrine itiraz nedenleri nelerdir ?

Ödeme Emrine İtiraz Nedenleri ? :

   İtiraz nedenleri Maddi Hukuka Dayanan ve Takip Hukukuna Dayanan itiraz nedenleri olarak ikiye ayrılır:

-Maddi hukuka dayanan itiraz nedenleri alacağa yöneliktir. Örneğin; borcun olmadığına dair " Borcum yoktur.", "Alacağın vadesi gelmemiştir.","Borcu ödedim.","Alacaklı sıfatı yoktur.","Alacak zamanaşımına uğramıştır."

- Takip hukukna dayanan itiraz nedenleri ise alcaklının takip yapma yetkisinin olmadığına ilişkin itirazlardır. Örneğin; "İcra dairesi yetkisizdir.","Aramızda takip yapılmayacağına ilişkin 07.10.2020 tarihli bir sözleşme bulunmaktadır."

Ödeme emrine itiraz nedenleri,ileri sürüş biçimi bakımından İmzaya İtiraz ve Borca İtiraz olmak üzere ikiye ayrılır.

a-İmzaya İtiraz: İmzaya itiraz, alacaklının adi bir senede dayanarak takip yapması durumunda, borçlunun bu senet altındaki imzanın kendisine ait olmadığı yönündeki itirazlardır. Örneğin " Senetteki imza bana ait değildir.", "İmza sahtedir.","İmzaya itiraz ediyorum.". Resmi senetler için imzaya itiraz mümkün değildir. Borçlu bu durumda genel mahkemelerde bir sahtelik davası açabilir. İmzaya itirazın geçerli olabilmesi için borçlunun, imzaya itirazını ayrıca ve açıkça belirtmesi gerekir. Örneğin ödeme emrine itiraz ederken" Senette gösterilen şekilde borcum yoktur." diyen bir borçlu senet altındaki imzaya ayrıca ve açıkça itiraz etmediği için senetteki imzayı kabul etmiş sayılır.

   İmzaya itirazla beraber borca itirazlarda ileri sürülebilir. Burada dikkat edilmesi gereken imzaya itirazın açıkça olması ve imzaya itirazla borca itirazın birbiriyle çelişmemesi gerekir.  Örnek vermek gerekirse " İmza şahsıma ait değildir. Ayrıca, senetteki vadeye göre borç zaman aşımına uğramıştır." biçiminde itiraz geçerlidir. İmzaya itirazl birlikte borca itirazlar ileri sürülmüşse itiraz, İmzaya İtiraz Olarak işlem görür.Bu sebeple alacaklı itirazı bertaraf etmek için itirazın geçici kaldırılması yoluna başvurmalıdır.

b-Borca İtiraz: Borca itiraz, borçlunun imzaya itiraz dışında yaptığı tüm itirazlardır. Borca itiraz ederkeni bunu imzaya itirazda olduğu gibi ayrıca ve açıkça belirtmek zorunda değildir."Borca itiraz ediyorum.","Borçlu değilim.", "Borcum yoktur." Borca itirazın b gibi itirazlar geçerlidir.Borca itirazın herhangi bir kalıbı yoktur. kalıbı yoktur. Ayrıca borçlu, borcun tamamına değil bir kısmına itiraz edebilir. Örneğin " Borcum vardır; ancak borcum söz edildiği gibi 20.000 TL değil, 5000 TL'dir." Borçlu borcun tamamına itiraz ederse takip durur. Borçlu, borcun bir kısmına itiraz ederse itiraz ettiği alacak kesimi için takip dururken, itiraz edilmeyen kesim için ise ödeme emri kesinleşir.

Ödeme Emrine İtiraz Nereye ve Nasıl Yapılır ?

   Ödeme emrine itiraz icra dairesine bildirilmelidir. İcra dairesi dışında başka bir makama yapılan itiraz sonuç doğurmaz. İtiraz, kural olarak ,ödeme emrini gönderen icra dairesine yapılır.Ancak borçlu, başka bir yerdeki icra dairesine ,takibin yapıldığı icra dairesine gönderilmek üzere itirazda bulunabilir. Ödeme emrine itiraz dilekçe veya sözlü olarak yapılabilir. İster sözlü, ister yazılı yapılsın her iki durumda da itraz tutanağa geçirilir. 

   Borçlu itirazından vazgeçebilir. İtirazdan vazgeçmek için bir zaman sınırlaması yoktur. Bu nedenle, borçlu itirazdından her zaman vazgeçebilir veya borcunu ödeyebilir. Ancak itirazdan vazgeçilebilmesi için bunun kayıtsız ve koşulsuz olması gerekir.

   Ödeme emrine itiraz süresi, 7 gündür. Süre, ödeme emrinin borçluya tebliğinden itirabaren başlar.İtiraz süresi kesindir. Borçlu, 7 gün dolmadan itirazı olmadığını bildirirse takip kesinleşir artık bundan sonra borçlu itiraz süresi dolmasa da itiraz edemez.

   Burada itiraz süresinin bir istisnası bulunur. Borçlunun kusuru olmaksızın  bir engel nedeniyle süresinde ödeme emrine itiraz edememesi nedeniyle itirazın engelin kalkmasından sonra yapılma hakkı vardı. Buna gecikmiş itiraz denir. Örneğin borçlunun ödeme emrinin tebliği sırasında hapiste olması, ağır hasta olması vb. durumlarda bu hak kullanılabilir. Gecikmiş itiraz, icra dairesinin bulunduğu yerdeki icra mahkemesine yapılır. İcra dairesine yapılan gecikmiş itiraz başvurusu geçersizdir. Gecikmiş itiraz, engelin ortadan kalktığı günden başlayarak 3 gün içinde yapılmalıdır. Ancak engel ne kadar geç ortadan kalkarsa kalksın, gecikmiş itiraz en geç,borlunun haczedilmiş mallarının paraya çevrilmesine kadar yapılabilir.  Borçlu gecikmiş itirazda, itiraz nedenleriyle birlikte mazeretini ve onu haklı kılmaya yarayan ispat araçlarını bildirmek zorundadır.

  Yukarıda sayılan tüm bilgiler ışığında ödeme emrine yapılacak itirazda takip durur. Daha ayrıntılı bilgi ve hukuki destek için hukuk büromuzla iletişime geçiniz.