CEZANIN ERTELENMESİ
İşlediği suçtan dolayı hapis cezasına mahkum edilmiş olan kimsenin bu cezasının yerine getirilmesinin belli bir süre geri bırakılmasına erteleme denir.TCK ertelemeyi ;cezanın, yani infazın ertelenmesi biçiminde düzenlemiştir.Cezanın ertelenmesinde işlenmiş suç cezasız bırakılmamakta ve fakat az bir cezaya mahkum olan kişi cezaevinin beklenen kötülüklerinden uzak tutulmuş olmaktadır.
Koşulları :
1-Kişi işlediği suçtan dolayı iki yıl veya daha az süreyle hapis cezasına mahkum edilen kişinin cezasının ertelenebileceği kabul etmiştir. TCK ' ya göre sadece hapis cezaları ertelenebilir. Dolayısıyla adli para cezasının ve güvenlik terbirlerinin ertelenebilmesi mümkün değildir.
İstisna:Ertelemeye konu sürenin üst sınırı,fiili işlediği sırada 18 yaşını doldurmamış ve 65 yaşını bitirmiş olan kişiler bakımından üç yıldır.
2- Cezanın ertelenebilmesi için failin ya daha önce hiç suç işlememiş olması ya da bir suç işlemiş ise bu suçun kasıtlı bir suç olmaması, kasıtlı bir suç işlemişse de bu suçtan hükmedilen hapis cezasının 3 aydan fazla olmaması gerekmektedir.
Koşullu salıverilme ertelemeye engeldir bir durumdur. "Denetim süresi yükümlülüklere uygun ve iyi halli olarak geçirildiği takdirde, ceza infaz edilmiş sayılır." (CGTİHK m.107) Bu halde mahkumiyet hükmü mevcut olmaya devam edeceğinden erteleme mümkün olmayacaktır.
Dava zamanaşımı söz konusu ise ortada mahkumiyet bulunmadığından erteleme mümkün olmakla birlikte,artık kesinleşmiş bir mahkumiyet bulunduğundan ceza zamanaşımı ertelemeye engel değildir.
Önödeme ve uzlaşmanın varlığı halinde de bir mahkumiyet söz konusu olmadığından ertelmee mümküm olabilir.
Genel af halinde, kamu davası düştüğünden ve hükmolunan cezalar bütün neticeleri ile birlikte ortadan kalktığından erteleme mümkündür. Ancak özel af durumunda mahkumiyet var olmaya devam edeceğinden erteleme söz konusu olamaz.
3-Ertelemenin son şartı kişinin suçu işledikten sonra yargılama sürecinde gösterdiği pişmanlık dolayısıyla tekrar suç işlemeyeceği konusunda mahkmede bir kanaatin oluşmasıdır. Bu kanaate ise hakim sanığın yargılama sürecinde gösterdiği tutum ve gösterdiği pişmanlık neticesinde ulaşacaktır.
Erteleme Kararı
Erteleme kararının verilebilmesi için bu yönde bir talepte bulunulmasına gerek yoktur. Hakim re'sen ertlemeye karar verebilir. Her ne şekilde verilirse verilsin erteleme sebebinin gerekçesi gösterilmelidir. Kararı verecek makam ilk derece mahkemesidir.
Erteleme koşula bağlanabilir.Buna göre " Cezanın ertelenmesi, mağdurun veya kamunun uğradığı zararın aynen iade,suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesi koşuluna bağlı tutulabilir.Bu durumda,koşul gerçekleşinceye kadar cezanın ifaz kurumunda çektirilmesine devam edilir. Koşulun yerine getirilmesi halinde,hakim kararıyla hükümlü infaz kurumundan derhal salıverilir." (TCK m.51/2)
Ertelemenin Denetime Tabi Tutulması: Denetimli Serbestlik
Cezası ertelenen hükümlüy bir denetim süresi belirlenerek,bu süre içinde bazı yükümlülükleri yerine getirilmesi istenebilir ve denetim süresi içinde hükümlüye rehberlik edecek bir uzman kişiyi görevlendirelebilir.
1-Denetim Süresi: Cezası ertelenen hükümlü hakkında,bir yıldan az, üç yıldan fazla olmamak üzere, bir denetim süresi belirlenir. Bu sürenin alt sınırı, mahkum olunan ceza süresinden az olamaz. Örneğin 2 yıl hapis cezasına mahkum olan hükümlünün cezası ertelenirse en az 2, en fazla 3 yıllık denetim süresi belirlenecektir.
2-Denetim Süresince Öngürülebilecek Yükümlülükler: Mahkeme kişinin denetim süresi içinde bazı yükümlülüklerin yerine getirilmesine karar verebilir. Buna göre denetim süresi içinde;
a- Bir meslek veya sanat sahibi olmayan hükümlünün,bu amaçla bir eğitim programına devam etmesine,
b- Bir meslek veya sanat sahibi hükümlünün, bir kamu kurumunda veya özel olarak aynı meslek veya sanatı icra eden başkasının gözetimi altında ücret karşılığında çalıştırılmasına,
c-18 yaşından küçük olan hükümlülerin,bir meslek veya sanat edinmelerini sağlamak amacıyla,gerektiğin barınma imkanı da bulunan bir eğitim kurumuna devam etmesine karar verebilir.
Ertelemenin Sonucu
Denetim süresi yükümlülüklere uygun veya iyi halli olarak geçirildiği takdirde, ceza infaz edilmiş sayılır.
Ertelemenin Düşmesi
Erteleme iki şekilde düşer.
1-Hükümlünün denetim süresi içinde kasıtlı bir suç işemesi
2-Kendisine yüklenen yükümlülüklere,hakimin uyarısına rağmen,uymamakta ısrar etmesi
Bu hallerde erteleme düşer ve ertelenen cezanın kısmen veya tamamen infaz kurumunda çektirilmesine karar verilir. Aynı zamanda yeni suçun cezası da ayrıca infaz edilir.